ATHENA

Pallas Athena (ook Athena of Athene) (Attisch: Παλλὰς Ἀθηνᾶ / Pallás Athêna, Ἀθήνη / Athénē) is een van de voornaamste godinnen uit het Griekse pantheon. Zij is de godin van de hemel, en wel van de heldere, klare hemel, van de reine, zuivere bovenlucht (aether). In de Griekse mythologie is zijzelf even rein als die lucht. Daarom bleef haar maagdelijkheid steeds ongerept. Zij is vooral bekend als de godin van de wijsheid en godin van de kunst. Daarnaast wordt ze vaak genoemd als godin van de krijgskunst en de vrede.
Athena's naam is mogelijk van Lydische origine^[1]. Het is mogelijk een samengesteld woord, deels afgeleid van het Tyrreense "ati", dat "moeder" betekent, en de naam van de Hurritische godin "Hannahannah", die vaak werd ingekort tot "Ana". In het Myceens verschijnt ze mogelijk in een enkele inscriptie op de Lineair B-tabletten: A-ta-na-po-ti-nin-ja /Athana potniya/ komt voor in een tekst uit de Laat-Minoïsch II-"Kamer van de strijdwagentabletten" te Knossos, dat het allervroegste Lineair B-archief is.^[2] Hoewel dit vaak wordt vertaald als "Meesteres Athena", betekent het letterlijke "potnia van At(h)ana", dat mogelijk "dame van At(h)ana" betekent;^[3] maar het is onduidelijk of er een verband is met de stad Athene.^[4] We vinden eveneens A-ta-no-dju-wa-ja /Athana diwya/, waarvan het laatste deel de Lineair B-spelling is van wat we kennen uit het Oud-Grieks als Diwia (Myceens di-u-ja of di-wi-ja) "goddelijke" Athena was ook een weefster en godin van de ambachten. (zie dyeus).^[5]
In zijn dialoog Cratylus, geeft Plato de etymologie van Athena's naam gebaseerd op de visie van de oude Atheners,^[6] van A-theo-noa (A-θεο-νόα) of E-theo-noa (H-θεο-νόα) wat "de geest van God" betekent (Cratylus 407b). Plato, alsook Herodotus, merkten op dat de Egyptische inwoners van Saïs in Egypte een godin vereerden wiens Egyptische naam Neith was;^[7] ze identificeerden haar met Athena. (Timaeus 21e), (Historiën II 170-175.).
De lucht in Griekenland is merkwaardig door haar buitengewone reinheid, helderheid en doorzichtigheid; nergens heeft zij evenwel die eigenschappen in zulk een mate als in het landschap Attika, waarin Athene gelegen is. Vandaar, dat dit land en die polis het lievelingsoord waren van de godin en dat zij aan die polis door een onverbreekbare band was verbonden, terwijl zij op haar beurt nergens een grootsere en innigere verering genoot. Maar dit sloot niet uit, dat haar eredienst over geheel Griekenland was verspreid. Bijna ieder landschap kende haar in zijn geliefkoosde legenden een voorname rol toe, Argos in die van Perseus en Diomedes, Korinthe in die van Bellerophon. Vooral ook het landschap Boeotië onderscheidde zich door de grote verering, die daar aan de godin ten deel viel (er bevond zich daar ook een stad, genaamd Athene). Aan het Kopaïs-meer, met name in de stad Alalkomenai stond haar eredienst van de alleroudste tijden af in hoog aanzien. Ook op de kusten van Klein-Azië, in het Trojaanse land en in Lydië werden vele van haar beroemdste tempels aangetroffen. Kortom overal, waar Grieken zich hadden neergezet, hetzij in Azië of in Libië, in Italië of op Sicilië werd Athena vereerd als een waardige, krijgshaftige en weldoende godin.